Γενικά με κάλυψαν George, ops10 και spinal με τις τοποθετήσεις τους.
Το ότι υπάρχει αναξιοκρατία, συναλλαγή, αδιαφάνεια στην Ελλάδα είναι γεγονός, και φυσικά όχι μόνο στο δημόσιο, αλλά σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.
Είναι φαινόμενα που υπάρχουν σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό όμως σε όλη την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο. Ποτέ δεν κατάλαβα την αντίληψη "αυτό συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα". Δεν είμαστε ξεχωριστοί, απλώς τυχαίνει εδώ να ζούμε και εδώ να παρατηρούμε κάποια πράγματα. Αν έχουμε ζήσει κάποια χρόνια και έξω, παρατηρούμε πως αντίστοιχες ή διαφορετικές καταστάσεις και φαινόμενα (σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό) μπορούν να συμβούν παντού. Όπως και να 'χει πάντως, το θέμα είναι να εστιάσουμε τι γίνεται στην Ελλάδα, γιατί εδώ ζούμε και αυτό μας ενδιαφέρει. Οι συγκρίσεις με άλλες χώρες σε πολλές περιπτώσεις είναι ατυχείς, γιατί μιλάμε για διαφορετικά μεγέθη, παραδόσεις, ήθη και ανθρώπους.
Η ΥΠΑ, αλλά και κυρίως το Υπουργείο Μεταφορών που την εποπτεύει, έχουν καθυστερήσει ήδη σε πολλά ζητήματα εδώ και χρόνια, κυρίως όσο αφορά υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που έχει εφαρμοστεί από καιρό στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (από σύνθετα θέματα όπως ο διαχωρισμός παρόχου και ελεγκτικής αρχής ΕΕΚ, Eurocontrol και ενιαίος ευρωπαϊκός ουρανός, άδεια ΕΕΚ ή απλά όπως η ηλεκτρονική έκδοση του ελληνικού AIP, η κακή διαδικτυακή ενημέρωση κ.α.). Εγώ πάντως το πρόβλημα δεν το καταλογίζω τόσο στην ΥΠΑ και στους ανθρώπους της αλλά κυρίως στις εκάστοτε διοικήσεις των υπουργείων, στην εκάστοτε διοίκηση της ΥΠΑ που διορίζεται από τον κάθε υπουργό και αλλάζει ανά 1-2 χρόνια, και δεν την αφήνει να ολοκληρώσει ποτέ το όποιο έργο της. Είναι γενικότερα πολιτικό ζήτημα, και ισχύει για οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία. Πόσο μάλλον, για την ΥΠΑ, που είναι μία μάλλον από τις πλέον γραφειοκρατικές υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου, και η αναδιοργάνωση της δεν είχε προχωρήσει μέχρι πρόσφατα.
Το να καταλογίζουμε τις ευθύνες στους υπαλλήλους είναι η εύκολη λύση. Ο υπάλληλος δεν έχει πάντα δυνατότητα, να κάνει υπερβάσεις. Έχει και κάποιον προϊστάμενο στον οποίο πρέπει να δώσει λόγο, και αυτός με τη σειρά του αλλού. Μάλλον έχετε ελάχιστη εμπειρία από το στήσιμο του δημόσιου κρατικού μηχανισμού, που αφήνει ελάχιστα περιθώρια πρωτοβουλιών, για να ρίχνετε το φταίξιμο τόσο εύκολα στον κάθε υπάλληλο. Ακόμα και οι ίδιοι αερολιμένες, έχουν περιορισμένες ανεξαρτησίες και δυνατότητες πρωτοβουλίας. Για τα περισσότερα θέματα -ειδικά όσο αφορά διαχείριση χρημάτων- πρέπει να παίρνουν έγκριση από την κεντρική υπηρεσία. Τέλος, τα ίδια τα έσοδα των αερολιμένων (ΤΕΕΑ από τους επιβάτες) αντί να παραμένουν στους ίδιους του αερολιμένες, ή έστω στην Υπηρεσία, καλύπτουν τρύπες του κρατικού προϋπολογισμού.
Από εκεί και έπειτα, ο κάθε υπάλληλος κάνει -λιγότερα ή περισσότερο καλά- τη δουλεία του, έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες και ευθύνες (οι οποίες ορίζονται από διεθνείς κανονισμούς >> ICAO). Κάπου εδώ έρχεται ο κάθε χομπίστας και ερασιτέχνης πιλότος και μπορεί να ζητάει ό,τι θέλει, μέσα στην περιστασιακή ενασχόλησή του με το αντικείμενο και την ενδεχόμενη -και θεμιτή- ημιμάθεια. Αλλά πρώτα καλό θα ήταν να έχει το γνώθις αυτόν, να γνωρίζει τη θέση του, ότι μπορεί να έχει ελλιπή γνώση του αντικειμένου, ότι καλώς ή κακώς προέχει σε ένα διεθνές αεροδρόμιο η εξυπηρέτηση και η διευκόλυνση κάποιων χιλιάδων τουριστών που καταφτάνουν στη χώρα μας, με τις όποιες ιδιαιτερότητες τους. Πριν ζητήσουμε την αεροπορική παιδεία και την προώθηση του αεροπορικού πνεύματος από την αρμόδια υπηρεσία, καλό είναι να βλέπουμε και εμείς τι κάνουμε γι' αυτό. Μπορεί οι αντίστοιχες υπηρεσίες κάποιων ευρωπαϊκών χωρών να έχουν αυτή τη λεγόμενη αεροπορική παιδεία περισσότερο ανεπτυγμένη, αλλά και το αντίστοιχο επίπεδο των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτή είναι και αυτό ανεβασμένο. Διαβάζω στο περιστατικό του greekhelicopters.gr, που κατά τ΄ άλλα έχει βάση σε κάποια σημεία, να αναφέρει ότι έψαχνε να βρει το τηλέφωνο του αερολιμενικού τμήματος στο MAIP (!), ενώ τα τηλέφωνα υπάρχουν πάνω στο NOTAM, υπάρχει επίσης AIP και το site της ΥΠΑ που έχει τα τηλέφωνα και e-mail όλων των τμημάτων και γραφείων όλων των αεροδρομίων, που μπορεί να διαφωνώ ως προς τα στήσιμο του, αλλά ανανεώνεται αρκετά συχνά. Διαβάζω επίσης –και όχι μόνο εδώ αλλά και χρόνια σε σχετικές λίστες και site γενικής αεροπορίας- ανακρίβειες για διαχωρισμούς αεροσκαφών, άγνοια περί διαδικασιακού ελέγχου, άγνοια για κανονισμούς, ταυτόχρονες απογειώσεις και ότι άλλο έχει ακούσει ο καθένας από εδώ κι από εκεί. Είναι λογικό να υπάρχει άγνοια σε ένα χομπίστα, αλλά καλό είναι να έχει επίγνωση της άγνοιας του και να διατηρεί μια επιφύλαξη σε αυτά που γράφει, να διατηρεί μια μετριοφροσύνη. Έχουμε με μεγάλη ευκολία άποψη για όλους αυτούς που δουλεύουν σε ένα αεροδρόμιο, και ένα σωρό απαιτήσεις... αλλά δεν ξέρω κατά πόσο οι ίδιοι στη δουλειά μας είμαστε τόσο ανοικτοί στην υπέρβαση και την κάνουμε με τέτοια ευχαρίστηση και ζήλο, όπως θα έπρεπε να την κάνει ο κατ' εμάς σωστός αερολιμενικός. Όλοι δηλαδή εσείς κάνετε δουλειές που σας ευχαριστούν ή αντιμετωπίζετε με την ίδια υπευθυνότητα και ευχαρίστηση τον κάθε πελάτη σας; Έτσι και ο κάθε εργαζόμενος στο αεροδρόμιο είναι υποχρεωμένος να κάνει πρωτίστως τη δουλειά του (που δεν είναι μόνο η προώθηση της γενικής αεροπορίας, περιλαμβάνει και ένα σωρό άλλα λιγότερο ευχάριστα πράγματα), και δευτερευόντως το χόμπυ του, ή να του αρέσει η δουλειά αυτή και το αντικείμενο της. Είναι κι αυτή μια δουλειά όπως όλες οι δουλειές, που κάποιος την κάνει με ευχαρίστηση και άλλος όχι.
Πέρα από τη γραφική λογική ότι "εμείς από την πλευρά μας είμαστε τέλειοι, μόνο οι άλλοι φταίνε", αυτό επίσης που βλέπω, είναι η ευκολία να εκτοξεύουμε κατηγορίες για έναν οργανισμό στον όποιο δεν εργαζόμαστε ή γνωρίζουμε μόνο τμήμα των δραστηριοτήτων του (αυτό που συνήθως μας ενδιαφέρει και μας απασχολεί). Μπορούμε να βάζουμε πάντα και ένα ποσοστό αμφιβολίας στα λεγόμενά μας και να αποφεύγουμε τις γενικεύσεις, όπως ο τίτλος του topic.
H ΥΠΑ είναι άλλη μια υπηρεσία του δημοσίου, που υπάρχει σε όλες τις χώρες και ασχολείται πρωτίστως με θέματα εποπτείας αεροπορικών εταιρειών-αερομεταφορών (αδειοδοτήσεις, πληρώματα και πτυχία/πιστοποιήσεις, δρομολόγια, διακρατικές συμφωνίες, handling, διερευνήσεις ατυχημάτων) και αεροσκαφών (νηολόγια, ελέγχους, μηχανικούς και πιστοποιήσεις κτλ.), εγκαταστάσεις [αερολιμένες (από θέματα safety και security μέχρι ελέγχους εμποδίων, περιβαλλοντικά θέματα και στατικές, ηλεκτρολογικές και αρχιτεκτονικές μελέτες κτιρίων), ραδιοβοηθήματα, radar κ.α.], τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας και την υποστήριξη του (τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρονικά μέσα). Κάπου μέσα σε όλα αυτά χωράει και η γενική αεροπορία. Τα παραπάνω συντονίζονται από 3 γενικές διευθύνσεις και 15 υπο-διευθύνσεις με δεκάδες τμήματα, ενώ μεταξύ άλλων λειτουργεί 39(+1) αερολιμένες, έχει μια σχολή, μονάδα εναερίων μέσων, και 2700 υπαλλήλους, πολλών ειδικοτήτων, από αποφοίτους γυμνασίου μέχρι πανεπιστημίου, από κηπουρούς, οδηγούς και ψυκτικούς μέχρι πολιτικούς μηχανικούς, ηλεκτρονικούς, ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, πιλότους, νομικούς και αερολιμενικούς.
Από εκεί και πέρα ο καθένας βαφτίζει "ΥΠΑ" το κομμάτι της υπηρεσίας με το οποίο συναλλάσσεται. Κάποια τυχαία παραδείγματα:
>>για τον υπάλληλο του handling η ΥΠΑ είναι ένα γραφείο στο οποίο πάει το 634 και το γενικό δηλωτικό... (>> τμήμα ή γραφείο Αερολιμενικού Ελέγχου σε έναν αερολιμένα, ο αερολιμένας έχει άλλα 5 τμήματα της ΥΠΑ με τα οποία ο υπάλληλος δεν θα έρθει ποτέ σε επαφή και αγνοεί την ύπαρξη τους) ή ένα όχημα που γυρνάει στην πίστα [το οποίο μπορεί να οδηγεί από οδηγός (ΔΕ) μέχρι ηλεκτρολόγος (ΔΕ/ΤΕ) ή αερολιμενικός (ΠΕ)].
>>για τον χειριστή α/φ είναι η υπηρεσία που κάνει εξετάσεις, δίνει πτυχία, ελέγχει τα έγγραφα του σε ένα αερολιμένα, παρέχει υπηρεσίες ΕΕΚ (Δ3, τμήμα Ή γραφείο Αερολιμενικού Ελέγχου σε έναν αερολιμένα, τμήμα ή γραφείο ΕΕΚ, ΚΕΠΑΘ, Διεύθυνση Αεροναυτιλίας)
>>για τον ιδιοκτήτη αεροσκάφους είναι ο φορέας που το νηολογεί, το ελέγχει (Δ13, Δ3)
>>για τον μηχανικό α/φ είναι η υπηρεσία που τον πιστοποιεί, και ελέγχει τα αεροσκάφη (Δ3)
>>για τον εργολάβο ενός έργου σε έναν αερολιμένα είναι αυτός που επιβλέπει ή/και θα παραλάβει το έργο (>>Διευθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Δ7 ή Τμήμα Τεχνικής Συντήρησης ενός αερολιμένα)
>>για την αεροπορική εταιρεία, είναι μια σύνθεση πολλών από τις παραπάνω διευθύνσεις καθώς και άλλων
>>για τον επιβάτη η υπηρεσία δεν υπάρχει καν (υπάρχει κόσμος που νομίζει ότι τα αεροδρόμια ανήκουν στην Ολυμπιακή και άλλοι στην Πολεμική Αεροπορία), ή είναι το πολύ ένα γραφείο πληροφοριών που θα ρωτήσει τι ώρα φτάνει μια πτήση ή το γραφείο προστασίας καταναλωτή
κ.ο.κ.
Έτσι πολύ εύκολα ο μηχανικός της Ολυμπιακής (B737Mech) θεωρεί ότι οποιοδήποτε τζιπ της ΥΠΑ κάνει βόλτα και περνάει από το υπόστεγο της τεχνικής βάσης, είναι υποχρεωμένο να γνωρίζει τους σωλήνες pitot ή την εξέλιξη της αεροπορικής τεχνολογίας. Αν αυτός που κατέβηκε είναι οδηγός, ή ηλεκτρολόγος ή ψυκτικός της ΥΠΑ, γιατί πρέπει να γνωρίζει τα τμήματα του αεροσκάφους; Ο μεν πρώτος οδηγάει οχήματα (από εκχιονιστικά, μέχρι τζιπ, σάρωθρα και λεωφορεία), ο άλλος ελέγχει τα ηλεκτρολογικά των αεροδρομίων (διαδρόμων, κτιρίων κτλ.) και ο άλλος τα air-condition των terminal. Ακόμα κι ο αερολιμενικός, έχει αρμοδιότητα ελέγχου εγγράφων, αδειών, πτυχίων, σωστικών μέσων, ελέγχου ανεφοδιασμού καυσίμων κ.α. αλλά δεν είναι επιθεωρητής αεροσκαφών, με την έννοια του μηχανικού. Αντίστοιχα ένας οδηγός του ΟΤΕ ή της ΔΕΗ ή οποιασδήποτε άλλης δημόσιας υπηρεσίας δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει και να είναι ειδικός επί του αντικειμένου με το οποίο ασχολείται η υπηρεσία του. Είναι λίγο-πολύ σαν να λες ότι είσαι εργαζόμενος στην Ολυμπιακή (έστω load controller ή καθαρίστρια ή εργάτης ή μηχανικός) και να περιμένει ο άλλος να πετάς το αεροπλάνο.
Αντίστοιχα, ο καθένας με ευκολία κρίνει τον ΕΕΚ ενός περιφερειακού αεροδρομίου με αυτά που ακούει από τη συχνότητα, ο οποίος δεν διαθέτει εικόνα ραντάρ προσέγγισης, είναι μόνος του στη βάρδια (για έλεγχο αεροδρομίου και προσέγγισης), και φυσικά δεν έχει μόνο ένα μικρόφωνο να μιλάει, αλλά ταυτόχρονα παίρνει και σηκώνει τηλέφωνα προς/από ΚΕΠΑΘ, το Κ/Τ, γειτονικά αεροδρόμια ή κέντρα ελέγχου, τον ηλεκτρονικό, τον αερολιμενικό κ.α. και ρυθμίζει φυσικά και άλλες εργασίες εντός του πύργου.
Σχετικά με τον τρόπο πρόσληψης όσο αφορά τους κλάδους Ελεγκτών και Αερολιμενικών από το 1999 και μετά: οι προηγούμενοι διαγωνισμοί ΑΣΕΠ όριζαν ότι απόφοιτοι ΠΕ πρέπει να προέρχονται από σχολές Θετικών Επιστημών, Πολυτεχνικές Σχολές ή Νομική (αυτό όσο αφορά τους ΕΕΚ, δεν θυμάμαι τι ίσχυε για Αερολιμενικούς), ενώ ο τελευταίος ΑΣΕΠ αφορούσε όλους τους απόφοιτους ΠΕ χωρίς εξαίρεση. Το πτυχίο ως προϋπόθεση δηλώνει απλά ένα ελάχιστο μορφωτικό επίπεδο που πρέπει να έχει ο υποψήφιος για μια υπεύθυνη δημόσια θέση όπως αυτή ανεξαρτήτως του αντικειμένου της, και όχι ότι οι γνώσεις που έχει αποκομίσει από τις σπουδές του έχουν σχέση με τη συγκεκριμένη δουλειά. Στην πράξη, ούτε το πτυχίο Μαθηματικού, Φυσικού ή Ηλεκτρολόγου Μηχανικού έχουν άμεση σχέση με το αντικείμενο. Από εκεί και έπειτα:
-Πρώτον, ο υποψήφιος περνάει από γραπτές εξετάσεις και δοκιμασίες και αυτές είναι που έχουν την ουσιαστική βαρύτητα για την πρόσληψη του, παρά το πτυχίο του. Για να σταματήσει αυτή η ιστορία με τους Θεολόγους, δεν έχω γνωρίσει ή ακούσει για Θεολόγο που πέρασε τις τελευταίες εξετάσεις (οι προερχόμενοι από την υπηρεσία ας μας διαφωτίσουν), αλλά αν από την άλλη είναι ικανός και έχει περάσει τις γραπτές δοκιμασίες (που ανιχνεύουν σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα για τη συγκεκριμένη δουλειά, ειδικά του ΕΕΚ), που είναι το πρόβλημα; Τώρα θα μου πείτε, για μην είχε το δικαίωμα και ένας ΤΕ (απόφοιτος ΤΕΙ) να έχει δικαίωμα να δώσει στις εξετάσεις. Αυτό είναι όμως ένας γενικότερο φαινόμενο, που αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα (και το επίπεδο των σπουδών και σπουδαστών) μεταξύ ΠΕ και ΤΕ στην Ελλάδα και δεν αφορά τη συγκεκριμένη συζήτηση. Εγώ θεωρώ πάντως πολύ πιο άδικο ότι ένα πολύτεκνος ή τρίτεκνος με χαμηλότερη βαθμολόγια διορίζεται στην υπηρεσία ή κάποιος άλλος για λόγους εντοπιότητας ανεβαίνει στην κατάταξη, παρά το ότι ένας Θεολόγος έχει δικαίωμα να δώσει εξετάσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο τελευταίος διαγωνισμός που έγινε πριν 3 χρόνια, ούτε κρυφός ήταν ούτε κάτι τέτοιο, αντιθέτως έλαβε μεγάλη δημοσιότητα και στο διαδίκτυο και στον τύπο. Οποιοσδήποτε είχε ενδιαφέρον για το χώρο και ένα πτυχίο πανεπιστημίου μπορούσε να συμμετέχει. Και μπήκαν πολλοί άνθρωποι στην υπηρεσία που αγαπάνε το αντικείμενο και έχουν γνώση του χώρου.
-Δεύτερον, από εκεί και έπειτα, η εργασία αυτή μαθαίνεται μέσα στην Υπηρεσία. Περιλαμβάνει πολλές και δια βίου συνεχείς εκπαιδεύσεις και ειδικά όσο αφορά τον ΕΕΚ, είναι μια χρονοβόρα διαδικασία καθώς ο ελεγκτής "χτίζεται" σταδιακά μέσα από την πρακτική εξάσκηση. ΥΠΑ βέβαια δεν είναι μόνο οι ΕΕΚ και οι αερολιμενικοί, είναι αρκετές ακόμα ειδικότητες όλων των κατηγοριών (ΥΕ, ΔΕ, ΤΕ, ΠΕ) που προέρχονται από αντίστοιχους διαγωνισμούς ΑΣΕΠ (π.χ. οι ηλεκτρονικοί και οι τηλεπικοινωνιακοί είναι ΤΕ ή ΠΕ αντίστοιχων μόνο σχολών, μιας και η εργασία τους έχει αρκετά πιο άμεση σχέση με τις σπουδές τους).
Όλα τα παραπάνω τα έγραψα, όχι για να υπερασπιστώ την ΥΠΑ (εξάλλου μπορώ να απαριθμήσω δεκάδες προβλήματα), αλλά για να δείξω πως γενικώς η υπερβολή, η γενίκευση και οι εκτόξευση χαρακτηρισμών δεξιά και αριστερά, χωρίς να μιλάμε συγκεκριμένα είναι άστοχη. Είναι γενικά εύκολο να κάνουμε κριτική… ο καθένας από την πλευρά του θεωρεί πάντα ότι έχει δίκιο και συνήθως η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Μια μετριοπάθεια και μια σοβαρότητα σε αυτά που γράφουμε δεν είναι κακή, ούτε και το να κάνουμε πίσω για πράγματα που δεν γνωρίζουμε (το οποίο είναι και φυσικό) αλλιώς κανείς δεν πρόκειται να μας πάρει στα σοβαρά και στο τέλος θα καταντήσουμε γραφικοί.
